Jesuh Hi Friday (ninga ni) Ah A Rak Thi Taktak Maw?

Jesuh thih ni hi baibal nih friday ah a si a ti lo caah mitampi nih Jesuh hi Nili ni zan ah a thi tiah an ti, a ruang cu amah Jesuh hrimhrim nih Mathai 12:40 ah “vawlei chung ah ni thum le zanthum” a um lainak kong kha achim. Ni thum le zanthum a umnak ding ah cun nili ni in a thih cang a hau tiah a zum mi an tampi. Hi kong ah hin baibal thiamsang pawl zong an ruahnak aa khat cio lo. Kan ca thluan ah Jesuh a thih ni hi Friday a rak si ko ti mi kan fian ning kan rak chim lai.

Friday ah Jesuh a rak thi ko ti a langhter biktu a si rua tiah ka ruah mi cu Biakam hlun chung i Israel mi nih an rak ngeih mi puai hna hi ansi. Pathian nih Israel mi hna cu an tuah dingmi puai tampi a pek hna, asinain kan ceihding mi he aa pehtlai mi pathum lawng kan zoh lai:

Nisan thla ni 14 ah tuah dingmi Lanhtak Puai (Lev 23:4-8)(Ex 12:1-13).

Thilnu Tel Lo Changreu Puai, Nisan thla 15-21 tiang tuahmi (Lev 23:4-8)(Ex 12:14-20).

Nisan thla ni 16 ni ah tuah tawnmi Thlaithar Puai (Lev 23:9-14).

Lanhtak Puai cu Biakam Hlun chung i Pathian nih Israel mi hna kha Abib (Nisan thla) ni 14 ah, kum 1 a simi tuufa nan thah lai i (Ex 12:5) a thisen kha innka tung le innka cung ah nan neh lai, cuticun Pathian nih Egyt mi fater a thah hna tik ah cu tufa thisen nih cun nan nih cu an huhphenh hna lai asiloah “an lonh hna” lai tiah a rak ti mi puai kha asi. (Ext 12:7-12). Mah nih hin Jesuh kha a langhter, amah cu Tuufa (Jn 1:29,36)(Biat 5)(Biat 7:10,14,17) tiah langhter a si, amah cu Nisan ni 14, ni tlak hlan deuh te ah vailam cung ah thah a rak si ve (zanlei 3 p.m.) Hi can te hi Pathian nih Lanhtak Puai hlan i tuufa thah dingin nawl a pek lio can he aa khat(Ex 1:26), amah thisen cu Pathian thinhunnak in a kan huhphengtu a kan khamhtu a si.

Kan fian deuh nak ding caah Judah miphun nih an rak ngeih mi nirel ning kong kan rak chim hmasa lai. Judah ni relning cu kan chan le Rom chan he aa khat lo. Kan nih chan ah cun nikhat cu zinglei suimilam 12 in aa thawk i suimilam 24 hnu ah a dih, Judah mi ni relning ah cun ni tlak hnu ah aa thawk, cun aa thawk caan aa khat zungzal lo. Zanlei 6 hrawng ah aa thawk, cun suimilam 24 hnu ah a dih.

Baibal nih fiang tein a chim bantuk in (Mt 28:1)(Mk 16:2,9)(Lk 24:1)(Jn 20:1) ah Jesuh cu Zarhpi ni (zarh hmasa bik) ah thihnak in a tho than ti cu kan cohlan cio dih ko lai dah. (Mk 16:1-2)(Lk 24:1) ah nu pawl nih Jesuh thlan cu zingka te ah an va veh tiah kan hmuh, asinain (Jn 20:1) nih “Mary Magdalene cu khua a dei hlan ah thlan ah cun a kal i thlan cung lung cu a rak um ti lo” tiah a ti. Jesuh a thawh can suimilam taktak cu fiang tein theih a si lo nain sunday zing ah cun rak si dawh a si.

A cung lei ah kan langhter cang bantuk in Thlaithar Puai cu Nisan 16 ni ah a si zungzal tiah kan ti. Hi Puai cu an thlaithlak chung in an zun hmasa cem mi lomhpuai kha asi. Thlaici cu vawlei tang ah cin hnu in a thi i thlaici thar a chuak. Mah nih hin Jesuh thihnak, vuinak le thawhthannak kha a langhter. Thlaici hlun a thi mi nih an hun hrin hmasa bik mi puai theng te ah hin Jesuh hi a rak tho than tiah Baibal thiamsang tamdeuh nih an zumh ning asi. Cu ruang fawm ah cun (1 Kor 15:20-23) ah Paul nih Jesuh cu “theipar hmasa bik asi” tiah a tinak kha asi. Cucaah, Lanhtak Puai (ni 14nak) le Thlaithar Puai (ni 16nak) karlak ah ni 3 a um ti cu a fiang ko. Jesuh cu Thlaithar Puai ah thihnak in a thawh than ahcun, cu ni cu Zarhpi ni a si awk a si. Cucaah, ninga ni (Friday) ah a thih a hau, a thih ni cu fiang tein Baibal nih a langhter lo nain a thawhthan ni cu zarhmaisa bik (sunday) tiah fiang tein a langhter, thlaithar puai ni (sunday) ah a thawh ah cun vailamtahnak hi ninga ni ah a arak si ti cu a fiang ko.

A dang a biapimi cu Jesuh a thih ni cu “Timhtuahnak Ni” (Mt 27:62)(Mk 15:42,53)(Lk 23:54)(Jn 19:14,31,42) ti a si. A cung lei langter mi Baibal cacaang nih fiang tein a kan hmuhsakmi cu “Timhtuahnak Ni” cu Sabbath hlan ni kha asi. “Timhtuahnak ni” ti cu Sabbath ni caah timhcia tein um tinak kha a si ko.

Baibal zong nih Jesuh a thih hnu nithum ni ah thihnak in thawhter a si lai tiah hmun tampi ah a chim (Mt 12:40)(Mt 16:21)(Mk 8:31)(Lk 9:22)(Jn 2:19-21). Ninga ni thawk lo in Zarhpi ni in a hnu lei ah ni 3 kir tthan ahcun Friday asi. (Zarhpi ni, niruk ni, Ningani). Hi kong he pehtlai in micheu nih an buaipi mi pakhat cu thihnak in a thawh tthan hlan tiang ni thum atling lo tiah an ti. Asinain cuchan lio i Judah mi hna ruahnak ah cun nikhat an ti mi hi suimilam 24 theng si lo in nicheubaang a si zong ah nikhat tiah rak rel asi. Phundang in chim ahcun, ni cheu, asiloah nikhat chung i a cheu pakhatkhat cu nikhat tling a si rih ko. Judah nirel ning in Jesuh vailamtahnak in a thawhthannak tiang kan zoh hmanh lai, Jesuh cu zanlei suimilam 3 hrawng ah a thi. (Mt 27:46-50, Mk 15:34-37, Lk 23:44-46 — zinglei 6 a.m hraawng ah a tho) Cucaah, zanlei 3 in zanlei 6 tiang nikhat ah chiah asi (ni 5 ni) cun ninga zan 6 pm in a thaizing niruk zan 6 pm tiang khi a nihnihnak asi (niruk ni), niruk ni Zanlei 6 in aa thok tthan i sunday zanlei 6 tiang nikhat a va si than tinak a si, cu ni zing ah cun a thawhthan cu asi. Baibal umtu ning zoh tik ah Jesuh hi friday ah a rak thi ko tiah kei ka zumh ning a si.

Ref: jesusalive.cc