“A Kik Lo A Lum Lo” Mi Loadisia Khrihfabu Background

BIahmaitthi ( Biathlam 3:14-22 )

Laodicea Khrihfabu hi Biathlam cauk chung i zultu Johan hmang in Jesuh khrih nih khrihfabu pasarih sin ca a rak kuat mi lak ah pakhat a si ve. Laodisia khua sin cakuat kan rel tikah a dang Khrihfabu 6 sin cakuat he aa lo hrimhrim lo, Loadisia Khrihfabu hi thangṭhatnak voikhat te hmanh a hmu bak lo—fakpi in chimhhrinnak le siknak lawng a hmu. Hi khrihfabu voikhat te hmanh tthangthatnak a ton ve lonak a ruang tling tein kan hngalh khawhnak ding caah, Loadisia khuapi le Khrihfabu tuanbia le an nunphung kong kha kan hlathlai a hau. Jesuh khrih nih khrihfabu a chimhrin tikah an mah khua nunphung le an sining zohchun cio in a rak chimhhrin hna, cu ve bantuk in Loadisia khrihfabu zong hi an mah dirhmun te le an sining te kha lak in a rak cawnpiak ve hna. A tanglei ah a tawinak tein Loadisea khuapi background le nunphung kan rak zoh hna lai.

1. Khuapi Rumnak le Zalonnak

Laodisia khua cu Asia Minor ah a um mi asi, chawlehnak lam a biapi tuk mi pathum aa tonnak nelrawn laifang piah a rak um mi asi. Cu kaa pengtlang chung i a rum bikmi khuapi pakhat a si, tangkaa lei le chawlehnak thazaang ruangah minthang taktak a si. AD 60 ah lihninh nih khuapi cu faktuk in a den i Loadisea khuapi hi cei taktak in a rak rawk, asinain cu lio ah cun Laodicea nih Roman Empire sin in phaisa bawmhnak a rak cohlang duh lo, bomh ka hau lo tiah a rak ti i, a mah ram chung chuak thliri le tangkaa hmang in khuapi cu a dihlak in a rak remh dih tthan, hi kong ah hin Roman cozah zong an khuaruah a rak har ter hna ti asi, cu tluk cun a mah le mah aa zum i ka rum tuk ko a hohmanh bomh ka herh lo ti lungput a rak ngei ve mi khuapi a si, an rumnak cu i uahnak le i porhlawtnak ah an rak hman i cu lungput cu zumtu nih khrihfabu zong ah an rak i luhpi ve caah a donghnak ah cun thlarau lei derthawmnak ah aa chuah. (Biathlam 3:17)

 2. Thilpuan sernak le sii lei thanchonak

Laodicea a rumtuknak a ruang hi tangkaa a luan bak in a luannak chawlehnak phunhnih an rak tuah, cu hna cu tuhmul in ser mi puan le sii lei thiamnak hna an si. Loadisea nih an ram chung chuak a tleu taktak mi tuuhmul sen a chuah i cu cu ram kip ah heh tiah export an rak tuah. Cu lawng si loin, Laodicea ah cun vawlei cung minthang a si mi sii lei sianginn tha taktak pakhat a rak um i, cu nih cun “Phrygian powder” tiah theihmi mit si an ser, cu nih cun mit zawtnak phunphun a damter. Hi an rianttuannak nih hin Loadisea khuapi minthannak le rumnak a rak chuahpi chin. Sihmanhsehlaw, Biathlam ah, Jesuh nih hi kong ah hin a mawhchiat hna mit si ser thiam an si tiah nan min cu a thang ko nain “micaw nan si” cun a rumtuk le a ngeituk ah nan i ruat ko nain zeihmanh nan ngei lo “taklawng” in nan um tiah a rak ti hna.

 Biathlam 3:17,Zei caah tiah, ‘Ka rum, ka ngei cang i herhbaumi zeihmanh ka ngei lo,’ tiah naa ti, sihmanhsehlaw nang cu mirethei, zaangfahawktlak, misifak, mitcaw le taklawng i na um hmanh kha naa hngal lo.

taksa in an ngeih tiah an ruahmi cu an thlarau mit a cawt tertu le taklawng in a umtertu hna ah an cang.

3.Loadisea Khua Cu Ti An Har

Loadisea khua hi zeidang ah cun an rum tuk ko nain an panwgkam ah ti nung a um lo caah dinti an rak har tuk, an khua in meng 7 in 10 tluk a hlahnak ah ti an rak lak, hlan lio cu tuchan kan hman mi pipe bantuk a rak um rih lo caah lung nganngan kha an rak vih hna i an peh hna, cuti cun ti an rak lak, an ti hna a hlah tuk caah an khua a phak ah cun a kik lo a lum lo tithaw lo taktak ah aa chuah tiah tuanbia ah hmuh khawh asi. Cucaah Jesuh nih “na kih ahcun kik lawlaw, na lum ah cun lum lawlaw” a ti tikah Loadisea khua mi caah cun ruah len hau lo in fiang tuk in an rak theihthiam khawh.

Biathlam 3:15 “Na rianṭuannak ka hngalh, nang cu kik lo sa lo na si. Rak kik asiloah rak sa lawlaw law ti cu na ca ah kan duhpiak. 16 Cucaah na lumphutphat i kik lo sa lo na si caah ka kaa chung in kan chak lai.

Biadonghnak

Loadisea khuapi cu vawlei lei tahfung in cun a rumtuk mi tangkaa lei zong hohmanh bomh hau lo in khua a sa kho mi khuapi a si lanwg si loin si le ai lei zong ah a hohmanh bochan hau lo in a mah tein aa zoh kho mi a rak si nain cu a dirhmun nih cun thlarau lei ah a tlak ter i Pathian lung a tong lo mi khua ah aa rak chuah ai. Loadisea sin cakuat nih vawlei lei hlawhtlinnak cu a hman thiam lo ahcun thlarau lei sifahnak a kan phorhtu thil tha lo taktak ah aa chuah kho ti a kan cawnpiak. Kan rumnak kan minthannak le kan thil ti khawhnak vialte hi kan i porhlawtpi i kan i uah pi ah cun Loadisea khrihfabu bantuk in Jesuh caah mitcaw le taklanwg in a vat mi menmen kan si ko lai, porhlawtnak lungput he khrih ton khawh a si lo zia fiang tein Loadisea khrihfabu tuanbia nih a kan cawnpiak mi a si.